تفاوت تیرآهن‌های IPE، INP و IPB؛ کدام مناسب پروژه شماست؟

در صنایع ساختمانی و عمرانی، انتخاب نوع صحیح تیرآهن تأثیر مستقیمی بر ایمنی، دوام و هزینه‌های اجرای پروژه دارد. سه مدل پرکاربرد تیرآهن که معمولاً در بازار آهن‌آلات ایران و جهان عرضه می‌شوند، عبارتند از: IPE، INP و IPB. هرکدام از این مقاطع فولادی دارای ویژگی‌های فنی، کاربردی و ابعادی متفاوتی هستند که شناخت آن‌ها برای مهندسان و خریداران عمده ضروری است.

در این مقاله به بررسی تفاوت‌های کلیدی این سه نوع تیرآهن می‌پردازیم و راهنمایی می‌کنیم که کدام یک برای پروژه شما انتخاب بهتری است.

1. تیرآهن IPE (استاندارد اروپا)

تیرآهن IPE مخفف I-Beam Profile European است و به عنوان رایج‌ترین نوع تیرآهن در پروژه‌های ساختمانی شناخته می‌شود.

مشخصات فنی:

• ضخامت بال‌ها در ابتدا و انتهای آن یکسان است.

• مقطع شبیه حرف I لاتین است.

• مطابق با استاندارد DIN 1025 اروپا ساخته می‌شود.

مزایا:

• پخش یکنواخت بار در طول تیر

• مناسب برای دهانه‌های متوسط

• در ایران بسیار پرکاربرد و قابل تأمین

کاربردها:

• اسکلت فلزی ساختمان‌ها

• سقف‌های تیرچه‌بلوک یا کرومیت

• خرپاهای ساده

2. تیرآهن INP (استاندارد چین و روسیه)

تیرآهن INP مخفف I-Beam Normal Profile است و معمولاً بر اساس استاندارد کشورهای آسیایی و شرقی تولید می‌شود.

مشخصات فنی:

• ضخامت بال‌ها از داخل به بیرون کاهش می‌یابد.

• زاویه داخلی بال و جان دارای شیب است.

• معمولاً در بازار ایران به‌ندرت تولید داخلی دارد.

مزایا:

• سبک‌تر نسبت به IPE در سایز مشابه

• کاهش نسبی در وزن و در نتیجه هزینه حمل

معایب:

• سازگاری کمتر با استانداردهای مهندسی رایج در ایران

• احتمال افت مقاومت در مقاطع بزرگ

کاربردها:

• پروژه‌های موقت یا سبک

• ساخت سازه‌های غیرمسکونی سبک

• مناطق با محدودیت باربری کم

3. تیرآهن IPB (تیرآهن بال‌پهن یا H-Beam)

تیرآهن IPB مخفف I-Beam Parallel Flange است و در ایران با عنوان تیرآهن هاش (HEB) نیز شناخته می‌شود.

مشخصات فنی:

• عرض بال‌ها تقریباً برابر با ارتفاع تیرآهن است.

• ضخامت بال‌ها بیشتر از سایر انواع است.

• در دو نوع سبک (HEA) و سنگین (HEB) تولید می‌شود.

مزایا:

• مقاومت خمشی و برشی بسیار بالا

• مناسب برای دهانه‌های بزرگ و بارهای سنگین

• انتخابی مطمئن برای سازه‌های صنعتی و پل‌ها

کاربردها:

• ستون‌ها و تیرهای باربر اصلی در سازه‌ها

• ساخت پل‌ها، سوله‌ها و اسکلت فلزی سنگین

• قاب‌های سازه‌ای مقاوم در برابر زلزله

جدول مقایسه کلی تیرآهن‌ها

جمع‌بندی: کدام تیرآهن را انتخاب کنیم؟

• اگر پروژه شما ساختمانی معمولی با اسکلت فلزی است، IPE بهترین انتخاب است.

• در صورتی که به دنبال مقاطع سبک و اقتصادی هستید (مثلاً برای سازه‌های موقت)، INP می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد.

• برای پروژه‌هایی که نیاز به تحمل بار زیاد، دهانه‌ی بلند یا مقاومت بالا در برابر نیروهای جانبی دارند، تیرآهن IPB (هاش) انتخاب مطمئن‌تری است.

انتخاب تیرآهن مناسب باید بر اساس نوع پروژه، محاسبات سازه‌ای و شرایط محیطی انجام گیرد و مشورت با مهندس سازه توصیه می‌شود.